retro internet

Koncepcja Internetu

Projekt globalnej sieci komputerów opisał w 1960 roku J. Licklider[1]. Twórcą koncepcji Internetu jest Paul Baran, który w 1962 roku opublikował 12-tomową pracę, będącą projektem wytrzymałych, rozproszonych (nie gwiaździstych) sieci cyfrowych transmisji danych, zdolnych przetrwać przewidywaną wówczas III wojnę światową, wykonanym na zlecenie Amerykańskich Sił Zbrojnych.

ARPANET 

Historia Internetu zaczyna się 29 października 1969 roku, kiedy to w Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles (UCLA), a wkrótce potem w trzech następnych uniwersytetach zainstalowano w ramach eksperymentu finansowanego przez ARPA (Advanced Research Project Agency), zajmującą się koordynowaniem badań naukowych na potrzeby wojska, pierwsze węzły sieci ARPANET – bezpośredniego przodka dzisiejszego Internetu. Eksperyment miał zbadać możliwość zbudowania sieci komputerowej bez wyróżnionego punktu centralnego, która mogłaby funkcjonować nawet pomimo uszkodzenia pewnej jej części. Wszystkie istniejące wcześniej sieci zarządzane były przez jeden główny komputer, którego awaria pozbawiała możliwości pracy całą sieć. Sieć taka nie nadawała się do dowodzenia armią podczas wojny, gdyż główny węzeł sieci byłby pierwszym celem ataku przeciwnika. Postanowiono więc wypróbować zaproponowaną kilka lat wcześniej przez Paula Barana, pracownika RAND Corporation, koncepcję sieci rozproszonej. 

TCP/IP i DNS 

TCP/IP odnosi się do nazwy dwóch protokołów: Transmission Control Protocol i Internet Protocol. TCP to protokół kontroli transmisji, według którego dane przesyłane w Internecie rozbijane są u nadawcy na tzw. pakiety i z powrotem składane w jedną całość u odbiorcy. IP to protokół definiujący sposób adresowania. Dowolne dwa komputery używające TCP/IP mogą być połączone ze sobą. Jeżeli w części sieci wystąpi usterka, informacja ominie ten fragment i inną drogą trafi do celu. Protokół TCP jest formalnie niezależny od IP – to znaczy można go stosować z innym niż IP systemem identyfikacji komputerów.

Sieć ARPANET stosowała pierwotnie kilka różnych sposobów identyfikowania komputerów i dopiero prace Jona Postela, na początku lat 80. XX w. doprowadziły do ich unifikacji w postaci obecnie znanej. Jon Postel stworzył też w latach 1982–1983 drugi podstawowy filar Internetu: system DNS, który wiąże numery IP komputerów z hierarchicznie budowanymi nazwami domen internetowych.

W roku 1983 protokoły TCP/IP przyjęte zostały jako Standardy Wojskowe. W tym też czasie do powszechnego użycia wszedł termin Internet. W roku 1989, gdy porzucono projekt ARPANET, Internet przejęły uniwersytety i organizacje naukowe. Również osoby prywatne i instytucje komercyjne zaczęły dostrzegać korzyści płynące z wykorzystania Internetu. Zakaz używania go do celów komercyjnych wydany przez National Science Foundation uniemożliwiał jego rozwój w tym kierunku. Cofnięcie tego zakazu w 1991 roku udostępniło Internet szerszemu gronu użytkowników. Od tego czasu można go również używać do celów czysto komercyjnych takich jak reklama, czy sprzedaż.

World Wide Web

W marcu 1989 roku Tim Berners-Lee oraz Robert Cailliau złożyli do CERN-u projekt stworzenia sieci dokumentów hipertekstowych, o nazwie World Wide Web. Miał to być zbiór dokumentów hipertekstowych, który miał ułatwić pracę w CERN-ie. W grudniu 1990 roku Tim Berners-Lee stworzył podstawy HTML i pierwszą stronę internetową. Dwa lata później została napisana pierwsza graficzna przeglądarka WWW o nazwie Mosaic. W 1994 roku współtwórca przeglądarki Mosaic – Marc Andreessen z University of Illinois założył w Kalifornii firmę Netscape Communications. Wkrótce po ukazaniu się na rynku komercyjnej wersji przeglądarki, firma Netscape wydała zaawansowany Netscape Commerce S.

Oprócz standardowego udostępniania stron WWW innym użytkownikom, dawał on możliwość przesyłania danych bezpiecznym połączeniem szyfrowanym. Mogły więc być przesyłane poufne dane, gdyż mogły one być odczytane tylko przez adresowanego odbiorcę. Pozwoliło to stworzyć nowe zastosowania Internetu, który zaczął się bardzo gwałtownie rozwijać.

Początki Internetu w Polsce

Początki Internetu sięgają roku 1969, jednak Polska uzyskała dostęp do globalnej sieci dopiero pod koniec 1991 roku. Opóźnienie to wynikało z uwarunkowań politycznych związanych z funkcjonowaniem kraju za żelazną kurtyną, które znacząco ograniczały kontakty ze światem zewnętrznym. Zmiana sytuacji politycznej nastąpiła w wyniku osłabienia Związku Radzieckiego w 1991 roku. W tym samym roku na Uniwersytecie Warszawskim utworzono Naukową i Akademicką Sieć Komputerową (NASK), której zadaniem było wdrożenie Internetu w Polsce. Pod kierownictwem Tomasza Hofmokla w sierpniu 1991 roku nawiązano pierwsze połączenie internetowe pomiędzy Wydziałem Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego a Uniwersytetem Kopenhaskim.

Pierwsze połączenie internetowe zostało nawiązane przez fizyka Rafała Pietraka, który wykorzystując protokół IP, połączył się z Janem Sorensenem, pracownikiem Uniwersytetu w Kopenhadze. Choć powszechnie przyjmuje się, że połączenie to miało formę wiadomości e-mail, sam Pietrak w wywiadzie dla „Dziennika Gazety Prawnej” wyjaśnił, że nie była to wiadomość elektroniczna, lecz „zwykłe połączenie kabelków”, które umożliwiło nawiązanie łączności z Kopenhagą. Całość trwała około jednej minuty[7].

Oficjalny dostęp Polski do Internetu został uruchomiony w grudniu 1991 roku. Pierwsze komputery podłączone do sieci znajdowały się w Warszawie, Krakowie, Toruniu oraz Katowicach. Początkowa przepustowość łącza była bardzo ograniczona i wynosiła poniżej 10 kb/s, a z dostępu do sieci korzystały jedynie nieliczne instytucje oraz przedsiębiorstwa.

Do 1994 r. internet w Polsce był prawie wyłącznie siecią akademicką. Rok później na Politechnice Gdańskiej powstała Wirtualna Polska (początkowo funkcjonująca jako katalog stron WWW), a w 1996 r. w Krakowie – OptimusNet, czyli Onet.

Pierwszy polski operator.

W 1996 r. Telekomunikacja Polska, wówczas największy operator telefoniczny w kraju, umożliwiła połączenie z siecią za pomocą modemu telefonicznego za pomocą numeru 0-20 21 22[8]. Usługa ta zyskała popularność w latach 1998-2001, mimo iż szybkość internetu wynosiła 56 kb/s. W 1999 r. uruchomiono sprzedaż SDI, czyli Szybkiego Dostępu do Internetu, który nie blokował linii telefonicznej. Usługa nadal była jednak bardzo droga (jej instalacja kosztowała 856 zł, zaś abonament wynosił 139 zł miesięcznie) i tylko nieliczni mogli sobie na nią pozwolić. Użytkownicy woleli korzystać z internetu po 22:00, kiedy impuls naliczał się co 6, a nie co 3 minuty jak w ciągu dnia (każdy impuls kosztował 29 groszy). Inni korzystali z dostępnych kafejek internetowych, które również powstały w 1996 r. 

W 1999 r. powstała pierwsza dostępna poczta elektroniczna – o2.pl. W tym samym roku w Krakowie zadebiutowała Interia.pl. Wtedy też powstawały polskie serwisy, będące odpowiedzią na Amazon, czyli Merlin i Allegro. W grudniu 2000 r. portal aukcyjny Allegro miał już 66 tys. zarejestrowanych użytkowników.